● قلیان چیست؟
▪ قلیان یک لوله آبی است که برای کشیدن تنباکو از طریق آب سرد استفاده می شود. تنباکو در کاسه ای که در بالای آن قرار می گیرد و از طریق زغال هایی که روی کاسه تنباکو قرار داده می شود، داغ شده و دود از طریق آب که در پایین آن قرار دارد، فیلتر می شود.
▪ تنباکوی مورد استفاده برای قلیان، تنباکویی مرطوب و چسبناک است که در عسل و شیره خیسانده می شود.
▪ تنباکوهای قلیان طعم های مختلفی دارند مثل سیب، هلو، نارگیل، انبه، نعناع و توت فرنگی.
● باورهای نادرست و واقعیات مربوط به قلیان
▪ باور ۱: ازآنجا که تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر می شود، کلیه مواد مضر آن تصفیه می شود.
▪ واقعیت ۱: کشیدن تنباکو از طریق آب مواد شیمیایی سرطان زای آن را تصفیه نمی کند. این دود می تواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر بر ریه و قلب داشته باشد.
▪ باور ۲: استنشاق دود قلیان ریه ها را نمی سوزاند به همین دلیل مضر نیست.
▪ واقعیت ۲: دود قلیان وقتی استنشاق می شود، ریه ها را نمی سوزاند زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک می شود. بااینکه دود خنک می شود اما هنوز هم حاوی مواد سرطان زایی است که برای بدن مضر است.
▪ باور ۳: کشیدن قلیان سالم تر از کشیدن سیگار است.
▪ واقعیت ۳: دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است. قلیان به طریقی متفاوت دود تولید می کند: دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می شود، درحالیکه دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسه ای بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید می شود. محصول نهایی یکسان است—دود، که حاوی مواد سرطان زا است.
▪ باور ۴: کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست زیرا نیکوتین در خود ندارد.
▪ واقعیت ۴: تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. درواقع، در یک جلسه ۶۰ دقیقه ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می گیرد.
▪ باور ۵: تنباکوی گیاهی قلیان سالم تر از تنباکوی معمولی است.
▪ واقعیت ۵: این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا "طبیعی"، فرد را در معرض مواد سرطان زا قرار می دهد.
● بررسی محتوای گمراه کننده:
۷۷ درصد از بسته هایی که از لبنان جمع آوری شدند درصد قطران را ۰%، ۲۸ درصد آن محتوای نیکوتین را ۵/.% و ۳۶ درصد ۰.۰۵% اعلام کردند. از محصولاتی که از سایر کشورها جمع آوری شد، ۷۷% محتوی قطران را ۰%، ۵۴% محتوی نیکوتین را ۵/.% و ۲۵% ۰.۰۵% اعلام کرده بودند. این یافته ها آشکارا نشان از اطلاعات گمراه کننده این بسته ها دارد.
● تاثیرات قلیان بر سلامت انسان
مصرف قلیان آشکارا نشان داده است که تاثیراتی جدی بر دو عضو حیاتی بدن به نام ریه ها و قلب دارد. سرطان ریه، سرطان مری، بیماری ریوی انسدادی مزمن، آمفیزم، پایین بودن وزن تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذات الریه برخی از خطرات مربوط به کشیدن قلیان هستند.
سایر خطراتی که در دود سیگار مشاهده نشده است بیماری های عفونی است که از استفاده اشتراکی شلنگ قلیان و افزودن الکل یا داروهای روان گردان به تنباکوی قلیان می باشد. دود قلیان حاوی صدها فلز سنگین مثل ارسنیک، کوبالت، کروم و سرب می باشد. با مصرف متوسط قلیان، دود تولیدشده از یک لوله تقریباً نیکوتین و قطران برابر با ۲۰ سیگار در خود دارد. تحقیقات همچنین نشانداده است که پس از ۴۵ دقیقه استفاده از هوای منقضی شده، مونوکسید کربن، نیکوتین پلاسما و ضربان قلب به شدت بالا می رود.
● جدی ترین تاثیرات مضر
استفاده از قلیان درکنار سرطان ریه با افزایش احتمال ابتلا به سرطان دهان و مثانه نیز همراه است.
همچنین شواهدی وجود دارد که اعلام می کند قلیان می تواند میزان اسپرم را در مردان کاهش دهد.
مصرف کنندگان مداوم قلیان عملکرد ریه ای تقریباً ۲۵% پاینتر از آنهایی که قلیان نمی کشند دارند. یک تحقیق نشان داده است که کشیدن قلیان خطر ابتلا به سل ریوی را افزایش می دهد.
کودکان مخصوصاً بیشتر درمقابل تاثیرات مضرف قلیان آسیب پذیر هستند.
اگر در محلی باشند که در آن قلیان کشیده می شود، احتمال ایجاد عفونت های ریوی، آسم و سندرم مرگ ناگهانی کودک در آنها افزایش می یابد.
▪ کشیدن قلیان چطور بر میزان اسپرم مردان تاثیر می گذارد:
کشیدن قلیان می تواند تحرک و طول عمر اسپرم را کاهش داده و موجب تغییرات ژنتیکی شود که بر بچه تاثیر می گذارد. ازآنجاکه قلیان حاوی فلزات سنگینی چون آرسنیک، کروم، سرب و کوبالت است، اینها موجب کاهش تولید اسپرم می شوند.
▪ کشیدن قلیان چه تاثیراتی بر زنان باردار و جنین دارد:
ازآنجا که لوله قلیان حاوی میکروارگانیسم های عفونی زیادی است و زنان باردار سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال گرفتن بیماری بیشتر خواهد بود. قلیان هم مانند سیگار می تواند احتمال وضع حمل پش از موعد، مرده به دنیا آمدن نوزاد و سایر مشکلات را افزایش دهد. همچنین می تواند بر رشد جنین نیز تاثیر منفی داشته باشد. نوزادانی که در معرض دود تنباکو قرار دارند بیشتر در خطر مرگ در رختخواب هستند. نوزادان و کودکانی که در دود تنفس می کنند، معمولاً بیشتر دچار سرماخوردگی، آسم و عفونت های گوش می شوند. دود قلیان غلظت اکسیژن را در بدن مادر کاهش داده و نهایتاً موجب تنگی نفس جنین شده و او را به سمت مرگ می کشاند.
● کشیدن قلیان چه ضررهایی برای سلامتی دارد:
▪ اگر فویل آلومینیومی که در قلیان استفاده می شود کیفیت خوبی نداشته باشد، با زغال در حال سوختن واکنش داده و موادسرطان زایی تولید می کند که موجب سرطان می شود.
▪ میزان دی اکسیدکربن که از طریق قلیان استنشاق می شود درمقایسه با سیگار بسیار بالا است و این مسئله باعث می شود که کشیدن یک قلیان برابر با ۷ تا ۱۰ سیگار باشد.
▪ افرادیکه قلیان می کشند باید از این واقعیت مطلع باشند که دود قلیان چون از آب رد می شود و مرطوب است مدت زمان بیشتری در ریه ها می ماند. برخی میکروب ها، عمدتاً باکتری هایی که موجب سل می شوند، در لوله قلیان وجود دارند.
● قلیان مسئله ای همه گیر:
▪ یکی دیگر از جنبه های نگران کننده قلیان این است که سابقاً در کشورهایی مثل پاکستان و هند توسط افراد سالخورده ای که در روستاها زندگی می کردند استفاده می شد اما اخیراً بیشتر در مناطق شهری مورد استفاده قرار می گیرد. رستوران های شهری زیادی آن را برای مشتریان خود سرو می کنند.
▪ آنهایی که به طور مرتب از قلیان استفاده می کنند، کم کم دچار اعتیاد به آن می شوند.
▪ کشیدن قلیان برای جوانان مسئله ای هیجان انگیز، مدُ روز و لذت بخش به نظر می رسد.
● حرام یا حلال بودن استعمال تنباکو چه از طریق سیگار و چه از طریق قلیان؟
▪ اسنادی از آیات مختلف قرآن
از آنجا که دود برای سلامتی ما ضرر دارد، ازاینرو چیزهایی که تاثیرات مضر بر سلامت ما داشته باشند، در اسلام نهی می شوند.
"و خودتان را نکشید. مطمئناً الله مهربان ترین است. و کسی که اینکار را با خشونت و بی عدالتی انجام دهد، او را به آتش خواهیم افکند که همواره برای الله آسان است." (قرآن، ۴:۲۹)
"و خودتان را به سمت نابودی نکشانید." (قرآن ۲:۱۹۵)
"براساس تحقیقات و مطالعات جدید، لوله می تواند رسانه خوبی برای کشاندن باکتری هایی که موجب بیماری های عفونی مثل هپاتیت A می شود باشد که به راحتی وقتی قلیان توسط چندین نفر استفاده می شود انتقال می یابد." بیان شده توسط متخصصین پزشکی
ماریا آنتونیا، یک شهروند امریکایی می گوید، "قلیان تاثیر بدی بر کودکان دارد زیرا آنها را به سمت استفاده از سیگار و قلیان می کشاند."
براساس توصیه ها سازمان بهداشت جهانی، یک جلسه یک ساعته عادی قلیان فرد را در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر نسبت به سیگار قرار می دهد. دود تنباکو حتی بعد از اینکه از آب رد می شود هنوز حاوی سطح بالایی از ترکیبات سمی مثل مونوکسیدکربن، قلزات سنگین و موادشیمیایی سرطان زا است.
● هوشیاری اجتماع:
▪ نیاز به آموزش فوری در رابطه با خطرات مصرف قلیان وجود دارد.
▪ متخصصین مذهبی و سازمان های غیردولتی باید جلو آمده و مردم را در رابطه با مضرات قلیان آگاه کنند.
▪ سیمنارهای ویژه ای در مدارس و دانشگاه ها در رابطه با خطرات استفاده از قلیان باید برگزار شود.
▪ دولت می بایست رستوران ها را برای سرو قلیان به مشتریان محدود کند.
● نتیجه گیری:
قلیان باعث می شود جوانان نتوانند از اوقات فراغت خود خلاقانه استفاده کنند و به کارهای مفید بپردازند و کسانیکه تصور می کنند قلیان در مقایسه با سیگار بی ضرر است، باید از این تفکر اشتباه خود بیرون آیند.
پورتال مردمان
